Nöbetçi Eczaneler
Tip 1 diyabet tedavisinde çığır açacak nitelikte bir gelişme bilim dünyasında büyük heyecan yarattı. Psikogenetik ve Longevity uzmanı Prof. Dr. Kaan Yılancıoğlu, bir hastanın onlarca yıl sonra ilk kez kendi insülinini üretmeye başladığını ve bunun bağışıklık baskılayıcı ilaçlar kullanılmadan gerçekleştiğini duyurdu.
Bu tarihte ilk kez başarıyla uygulanan yöntemde, bir donörden alınan insülin üreten adacık hücreleri CRISPR teknolojisiyle genetik olarak düzenlendi. Bu düzenlemelerin üç kritik etkisi bulunuyor:
2 gen üzerinde yapılan düzenleme, hücrelerin bağışıklık sistemi tarafından “yabancı” olarak algılanmasını engelledi.
1 düzenleme ise CD47 seviyesini artırarak, hücrelere doğal bir “görünmezlik kalkanı” sağladı.
Genetik olarak “gizlenmiş” bu hücreler daha sonra hastanın ön koluna enjekte edildi.
Birkaç hafta içinde hücreler tutundu ve kan şekeri yükseldiğinde doğal olarak insülin salgılamaya başladı.
Tedavinin üzerinden 3 ay geçmesine rağmen, hücrelerde:
⛔ reddedilme belirtisi yok,
⛔ yan etki yok,
✔️ insülin üretimi düzenli şekilde devam ediyor.
Bu gelişme, bağışıklık baskılama (immünsüpresyon) olmadan başarılı bir Tip 1 diyabet hücre naklinin tarihte ilk kez yapılması anlamına geliyor.
Her ne kadar uygulanan doz düşük olduğu için hastanın tamamen dış insülin ihtiyacı ortadan kalkmasa da uzmanlara göre bu yöntem ölçeklendirildiğinde insülin iğnelerini tamamen ortadan kaldırabilecek potansiyele sahip.
Prof. Dr. Yılancıoğlu, bu gelişmeyi “Gerçek bir oyun değiştirici kapıda” sözleriyle değerlendirdi. Uzmanlar, CRISPR tabanlı hücre tedavilerinin önümüzdeki yıllarda Tip 1 diyabet için köklü bir çözüm sunabileceği görüşünde birleşiyor.